اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,346 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,965,576 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,879,250 |
نقش آموزه «وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت» در تبیین توحید شخصی وجود | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 10، دوره 18، شماره 1 - شماره پیاپی 35، اردیبهشت 1399، صفحه 197-216 اصل مقاله (703.17 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2020.14441.1555 | ||
| نویسنده | ||
| محمدرضا ارشادی نیا* | ||
| دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران. | ||
| چکیده | ||
| «وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت» از آموزه‌های پرتأثیر در بیان مقاصد حکمت متعالیه به ویژه توحید وجود است. حکمای متعالی، به سان عرفای محقق، بر این مهم تأکید کرده‌اند. در ادبیات فلسفی و عرفانی، تبیین جهان‌بینی یگانه‌انگار از تفنن تعبیر برخوردار است، تا ابعاد مسئله به وضوح گراید. وحدت شخصی وجود به همان اندازه که برای پافشاری بر وحدت بر توجیه و تبیین و استدلال اصرار دارد، برای تبیین کثرات نیز توجیه مستدل ارائه می‌دهد. هر یک از این توجیه‌ها با عناوین اختصاری یا قواعد راهبردی و زیربنایی در حکمت الهی نورافشان است. آموزۀ حقیقت و رقیقت، ظاهر و مظهر، و «بسیط الحقیقة کل الاشیاء ولیس بشیء منها» در این راستا با تبیین متناسب در حکمت متعالیه فروغ‌گستر است. بر این ثروت، آموزۀ «وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت» را باید افزود که در حکمت متعالیه با ادبیات ویژه جایگاه خود را نشان می‌دهد و مخاطب را تا وحدت شخصی وجود راهنمایی و همراهی می‌کند. برخی تازه‌واردان این آموزه را در دیدگاه آقاعلی مدرس، با برش و سایش عبارات و به قیمت تحریف و اتهام، مقصور به بیان تشکیک در مراتب و منافی و معارض با توحید شخصی وجود پنداشته‌اند. بررسی ادعاهای مطرح‌شدۀ برخی مقالات دربارۀ این آموزه و تبیین آن در بیانات صریح آقاعلی مدرس و حکمت متعالیه راه را به درک استوار الهیات متعالی هموار خواهد کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آقاعلی مدرس؛ وحدت در عین کثرت؛ کثرت در عین وحدت؛ توحید تشکیکی؛ توحید شخصی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Doctrine of “Unity in Multiplicity and Multiplicity in Unity” and Its Role in Explaining Individual Unity of Existence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Reza Ershadinia | ||
| Associate professor of Islamic Philosophy and wisdom, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| "Unity in multiplicity and multiplicity in unity" is an effectual doctrine in explaining the purposes of transcendental wisdom, particularly the unification (tawhid) of existence. Transcendental theosophers like mystics have emphasized this doctrine. For clarifying the different features of this issue, they have put the explanation of the monistic worldview in variegated expressions. Individual unity of existence utilizes justification, explanation, and argumentation to emphasize both unity and multiplicity in the same way. Each of These justifications is illuminating in divine wisdom under abbreviations or fundamental principles. Provided good explanations, essence (haqiqah) and thinness (raqiqah), apparent (Zahir) and manifester (Muzhir), and Simple Essence (Basit al-haqiqah) are those doctrines which are very illuminating in transcendental wisdom. Besides, the principle of "unity in multiplicity and multiplicity in unity" with distinct formulation, has been developed and led the audience to individual unity of existence. Picking some passages from Aqa Ali Modarres' writings and abrading them together, some amateurs in transcendental wisdom expressed that this doctrine in his philosophy is restricted to the gradation of existence and is in contrast to individual unity of existence. Reviewing the claims in these articles and finding the explanation of this doctrine among explicit sayings of Aqa Ali Modarres will pave the way for the sound understanding of transcendental theology. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Aqa Ali Modarres, Unity in Multiplicity, Multiplicity in Unity, Graded Unity of Existence, Individual Unity of Existence | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله. 1404 ق. الشفاء (الالهیات). ج. ۱. قم: کتابخانه حضرت آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی (ره). اهل‌سرمدی، نفیسه، و مریم‌السادات ایزدی. 1392. «مقایسه دیدگاه حکیم مدرس زنوزی و بانو امین در توحید ذات». الهیات تطبیقی 10: 119- 130. آشتیانی، سید جلال‌الدین. 1360. «مقدمه، تصحیح و تعلیق» بر الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، نوشتۀ صدرالدین شیرازی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. آشتیانی، سید جلال‌الدین. 1370. شرح مقدمه قیصری. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. آشتیانی، سید جلال‌الدین. 1376. «مقدمه» بر مصباح الهدایة إلی الخلافة و الولایة، نوشتۀ سید روح‌الله خمینی (ره). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره). آشتیانی، سید جلال‌الدین. 1376. هستی از نظر فلسفه و عرفان. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. الجندی، مؤیدالدین. 1423 ق. شرح فصوص الحکم. قم: بوستان کتاب. حسن‌زاده آملی، حسن. 1374. «مقدمه و شرح و تعلیق» بر آغاز و انجام، نوشتۀ خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. زارع، فاطمه، علی ارشدریاحی، و محمدمهدی مشکاتی. 1397. «نظریۀ ”وحدت شخصی وجود“ در اندیشۀ ابوالحسن طباطبایی جلوه و آقاعلی مدرس طهرانی»، فلسفه و کلام اسلامی 51(2): 223-244. سبزواری، ملاهادی. 1360. تعلیقه بر الشواهد الربوبیة. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. سبزواری، ملاهادی. 1383. اسرار الحکم. قم: مطبوعات دینی. سبزواری، ملاهادی. 1386. شرح گلشن راز. تهران: علم. سبزواری، ملاهادی. 1410 ق. تعلیقه بر اسفار، ج. 1. بیروت: دار احیاء التراث. صدرالمتألهین، صدرالدین محمد شیرازی. 1366. تفسیر القرآن الکریم، ج. 1. قم: بیدار. صدرالمتألهین، صدرالدین محمد شیرازی. 1410 ق. الاسفار الاربعة. بیروت: دار احیاء التراث. قونوی، صدرالدین. 1371. النصوص. به تحقیق سید جلال‌الدین آشتیانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. کاشانی، عبدالرزاق. 1426 ق. اصطلاحات الصوفیة. بیروت: دارالکتب العلمیة. کاشانی، عزالدین محمود. بی‌تا. مصباح الهدایة و مفتاح الکفایة. تهران: هما. مدرس طهرانی، آقاعلی. 1378. مجموعه مصنفات، ج. 1-3. تهران: اطلاعات. مدرس طهرانی، آقاعلی. 1380. بدایع الحکم. دانشگاه تبریز. مطهری، مرتضی. 1372. مجموعه آثار، ج. 9، 12. قم: صدرا. نبویان، سید محمدمهدی. 1394. «تشکیک خاص وجود از منظر آقاعلی مدرس». آیین حکمت 25: 139-172. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 908 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 421 |
||