تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 504 |
تعداد مقالات | 4,349 |
تعداد مشاهده مقاله | 8,010,554 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,979,186 |
تحلیل مفهوم حشر در فلسفۀ ملاصدرا و نسبت آن با مفهوم دینی حشر | ||
پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
مقاله 10، دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 29، اردیبهشت 1396، صفحه 173-189 اصل مقاله (490.67 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2017.1971 | ||
نویسندگان | ||
محمد مهدی مشکاتی1؛ علی زمانی خارائی* 2 | ||
1استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
2دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
صدرالمتألهین مفهوم حشر را در سه معنای متفاوت به کار برده است. اول، کاربرد حشر در معنای معاد جسمانی است، که به تقریر خاص ملاصدرا از این موضوع اشاره دارد و غالباً با عبارت «حشر اجساد» از آن یاد میشود. دومین معنا، کاربرد حشر به عنوان موقفی از مواقف قیامت است. بر اساس این معنا، تمام انسانها، پیش از حساب، در مکان و زمانی واحد جمع و آمادۀ حساب میشوند. حشر در این معنا، از نظر رتبی، بعد از بعث و پیش از حساب قرار دارد و شاید عنوان «محشر» از این معنا اخذ شده باشد. اما معنای سوم حشر رجوع موجودات به غایات و نهایات خود است. بر اساس آنچه ملاصدرا تحت عنوان حشر ارائه میکند، هر مرتبه از موجودات در یک سیر عمومی به سوی مراتب مافوق خود حرکت میکند و این روند آن قدر ادامه مییابد تا در نهایت همگی در بالاترین مرتبۀ وجودی جمع گردند. این مرتبه از وجود که میتواند جامع تمام موجودات باشد واجب تعالی است. لذا میتوان گفت حشر به معنای رجوع الی الله است. | ||
کلیدواژهها | ||
ملاصدرا؛ حشر؛ قوس صعود؛ رجوع الی الله | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of the Concept of ḥašr in Mullā Ṣadrā 's Philosophy and Its Relation to the Islamic Concept of ḥašr | ||
نویسندگان [English] | ||
Mohammad Mahdi Meshkati1؛ Ali Zamani Kharaei2 | ||
1Assistant professor of Islamic philosophy and Kalam Department, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
2PhD student of Transcendent Wisdom, University of Isfahan, Isfahan, Iran.(Corresponding Author) | ||
چکیده [English] | ||
One can derive three main meanings from Mulla Sadra's use of the word ḥašr. The first usage is in the general meaning of hereafter that contains all the stages of the judgment day. Using the word in this meaning is also popular among theologians. The second meaning, is using the word ḥašr as one specific stage in the Day of Judgment. Based on this meaning, all human beings would be gathered at the same place at the same time, waiting for the judgment. This ḥašr happens after the resurrection and before judgment and the word maḥšar might have been derived from it. The third meaning is the return of all beings to their final destinations and extremes. Based on what he introduced as ḥašr, beings of all phases and levels move towards the higher levels in a universal process and this process will continue until all beings gather at the highest level of existence. This highest level of being that can contain all beings, is God himself. So we can claim that ḥašr means returning to God. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Mulla Sadra's, ḥašr, Arc of Ascent, Returning to God | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. آمدی، سیفالدین. 1413. غایة المرام فی علم الکلام. بیروت: دارالکتب العلمیه. جوادی آملی، عبدالله. 1387. تسنیم. تحقیق عبدالکریم عابدینی. ج 15. قم: اسراء. رازی، فخرالدین. 1420. مفاتیح الغیب. چ ۳. بیروت: دار إحیاء التراث العربی. طباطبایی، سید محمدحسین. 1417. المیزان فی تفسیر القرآن. چ ۵. قم: دفتر انتشارات اسلامی. طبرسی، فضل بن حسن. 1372. مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چ ۳. مقدمه محمدجواد بلاغی. تهران: ناصرخسرو. طوسی، نصیرالدین. 1363. تصورات یا روضة التسلیم. تصحیح ایوانف. تهران: جامی. غزالی، ابوحامد. 1409. الاقتصاد فی الاعتقاد. بیروت: دارالکتب العلمیه. فاضل مقداد، 1420. الانوار الجلالیة فی شرح الفصول النصیریة. به تحقیق علی حاجیآبادی و عباس جلالینیا. مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه. فاضل مقداد، 1422. اللوامع الالهیة فی المباحث الکلامیة. چ ۲. تحقیق و تعلیق از مهدی قاضی طباطبائی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی. لاهیجی، ملاعبدالرزاق. 1383. گوهر مراد. مقدمه از زینالعابدین قربانی. تهران: سایه. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1302. مجموعه الرسائل التسعه. قم: مکتبه المصطفوی. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1360ـالف. اسرار الآیات. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوی. تهران: انجمن حکمت و فلسفه. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1360ـب. الشواهد الربوبیة فی مناهج السلوکیة. چ ۲. تصحیح سید جلالالدین آشتیانی. مشهد: المرکز الجامعی للنشر. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1363. مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح از محمد خواجوی. تهران: موسسه تحقیقات فرهنگی. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1366. تفسیر القرآن الکریم. چ ۲. قم: بیدار. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1387. المظاهر الالهیة فی اسرار العلوم الکمالیة. مقدمه و تصحیح و تعلیق از سید محمد خامنهای. تهران: بنیاد حکمت صدرا. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1389. مجموعه رسائل فلسفی. تصحیح، تعلیق و مقدمه از سعید نظری توکلی و علی اصغر جعفری ولنی و مهدی دهباشی و کاظم مدیر شانهچی. ج 2. تهران: بنیاد حکت اسلامی صدرا. ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. 1981. الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة. چ ۳. بیروت: دار إحیاء التراث. نظری توکلی، سعید. 1389. «مقدمۀ مصحح». در: مجموعه رسائل فلسفی، نوشتۀ ملاصدرا، ج 2. تهران: بنیاد حکت اسلامی صدرا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,244 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 466 |