هایک و بازسازی برهان وجودی گودل

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران (نویسنده مسؤول).

2 دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، قم، ایران.

چکیده

از زمانی که گودل تلاش کرد صورت‌بندی‌ای منطقی از برهان وجودی ارائه دهد، بحث‌های قابل توجهی دربارۀ اعتبار برهان وی صورت گرفته است. برای مثال، سوبل تلاش می‌کند کاستی‌های برهان گودل را نشان دهد. پتر هایک، منطق‌دان و ریاضی‌دان اهل جمهوری چک، تلاش می‌کند برهان وجودی گودل را به نحوی بازسازی کند که از انتقادات سوبل در امان باشد. به باور او، اگر برهان در سیستم موجهۀ S5 با اندکی تفاوت بازسازی شود، می‌تواند از انتقادات سوبل در امان بماند. در عین حال، هایک معتقد است اثبات اعتبار برهان وجودی ارتباطی به اثبات وجود خداوند ندارد. در این نوشته، ابتدا شرحی از بازسازی هایک از برهان وجودی ارائه و این نکته نشان داده می‌شود که چگونه این نسخۀ هایک از برهان مسئلۀ شکست وجهی برهان را ـ که نسخۀ گودل با آن مواجه است ـ حل می‌کند. آنگاه تلاش می‌شود ادعای اخیر هایک دربارۀ بی‌ارتباطی الهیاتی برهان در قالب دعاوی فیلسوفانی نظیر ویلیام رو و باس ون فراسن فهمیده و ارزیابی شود. در اینجا نشان خواهیم داد که در فرض خاصی می‌توان نشان داد که چنین برهانی می‌تواند به اثبات وجود خدا مرتبط باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A New Recast of Gödel's Ontological Argument in Hájek’s Language

نویسندگان [English]

  • Mohammad Maarefi 1
  • Mohsen Feyzbakhsh 2
1 M.A. in Philosophy and Islamic Theology, Imam Sadiq University, Tehran, Iran. (corresponding author).
2 PhD Student of Philosophy of Religion, Tehran University, Farabi Campus, Qom, Iran.
چکیده [English]

Since 1970, when Gödel tried to provide a new articulation of the so called ontological argument, many considerable discussions has been emerged due to assessment of his argument's validity and soundness. For example, Sobel tries to show some defects of Gödel's argument. Petr Hájek, the eminent logician and mathematician, tries to save this argument from Sobel's critiques by some small amendments. According to him, if we articulate this argument in S5 system of modal logic with a few changes, we can have a safe argument. Besides, Hájek believes that this argument is of little interest from theological perspective. In this article, after a survey of Hájek’s work, we shall try to put this later claim under scrutiny and show the theological relevance of the argument. Finally, we show that despite the fact that Hájek and many other logicians consider Gödel's argument just as a "formal model" of an ancient argument, this argument seems a bona fide and justified argument for God’s existence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • َontological argument
  • Kurt Gödel
  • Petr Hájek
  • Howard Sobel

مراجع

رعنایی، مهدی (1391)، «استدلال هستی‌شناسیک گودل»، منطق پژوهشی، ش 5، ص 53-76.

وکیلی، هادی (1385)، «برهان وجودشناختی کورت گودل»، قبسات، ش 41، ص 163-188.

Gӧdel, Kurt (1995), Collected works, Vol. 3 (Unpublished essays and lectures), Solomon Feferman (ed.), Oxford: Oxford University Press.

Hájek, Petr (2002), “A New Small Emendation of Gӧdel’s Ontological Proof,” Studia Logica, 71. pp. 149-164.

Rea, Michael (2009), “Introduction” in Oliver Crisp and Michael Rea, Analytic Theology: New Essays in the Philosophy of Theology, Oxford: Oxford University Press, pp. 1-30.

Rowe, William (2007), Philosophy of Religion: An Introduction. Belmont: Wadsworth.

Sobel, Jordan Howard (2004), Logic and Theism, New York: Cambridge University Press.

Van Fraassen, Bas. (2002), The Empirical Stance, New Haven: Yale University Press

پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

دوره 14، شماره 1
بهار و تابستان 1395
صفحه 183-203

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار