1دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس (نویسندة مسئول)
2دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
در آثار علامة طباطبایی، دست کم سه دیدگاه متفاوت دربارة نحوة اتّصاف ذات الهی به صفات فعل مشاهده می¬شود: عینیّت صفات فعل با ذات؛ زیادت صفات فعل بر ذات؛ و عدم اتّصاف ذات به صفات فعل، چه به نحو زیادت و چه به نحو عینیّت. حال پرسش این است که آیا او به سه دیدگاه متعارض در این باره باور داشته؛ یا این دیدگاه¬های سه¬گانه، متعارض نیستند و با یکدیگر جمع می¬شوند؟ به نظر می¬رسد این سه دیدگاه، بر مبنای اعتبارات متفاوت شکل گرفته¬اند و در طول یکدیگر قرار دارند. بنابراین با تفکیک اعتبارات می¬توان این سه دیدگاه را سازگار دانست: یعنی دیدگاه عینیّت بر پایة اعتبار حقیقة صفات فعل شکل می¬گیرد؛ دیدگاه زیادت بر اعتبار رقیقة صفات فعل و نگاه وحدت¬انگار به آن¬ها استوار است؛ و دیدگاه عدم اتّصاف نیز از نگاه کثرت¬انگار به فعل سرچشمه می¬گیرد.
In Allamah Tabatabaee’s works there are found at least three apparently different views about the relation of Divine essence and His attributes of act: 1. the unity of God’s essence and His attributes of act; 2. the ontological distinction between His essence and His attributes of act and 3. the impossibility of attribution of such properties to God’s essence. In this paper we try to establish that these three views are essentially consistent. Our analysis shows that each one of the above-mentioned positions can be considered from a special aspect. The first view is based on considering the mere reality (Haqiqah) of such attributes while in the second view we are just concerned to the appearance (Raqiqah) of them. The third view, however, is a result of a pluralistic analysis of the attributes of act.
کلیدواژه‌ها [English]
Divine Attributes, Attributes of Act, God’s Essence, Allamah Tabatabaee
اصل مقاله
برای مشاهده اصل مقاله به صورت کامل، بر روی لینک "اصل مقاله" در بالای صفحه کلیک کنید
ابتدای صفحه