اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 20 |
| تعداد شماره‌ها | 504 |
| تعداد مقالات | 4,349 |
| تعداد مشاهده مقاله | 7,988,160 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,935,200 |
دین و حسن و قبح افعال در اندیشه ملاصدرا | ||
| پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت) | ||
| مقاله 2، دوره 8، شماره 1، اردیبهشت 1389، صفحه 33-51 اصل مقاله (271.17 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/prr.2012.1109 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین هوشنگی1؛ احمدرضا احمدی دارانی2 | ||
| 1استادیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| مسئلة الهی یا عقلی بودن حسن و قبح در کنار بررسی وجوه معناشناختی و هستیشناختی آنها، از مسائل دیرپای علم کلام است. اما در کنار کلام، جریان عقلی اصیل فلسفی هم جسته و گریخته به این مسئله پرداخته است. در حکمت صدرایی، بر خلاف فلسفة مشاء، با نوعی رجوع به موضع عقلی عدلیه در این باره مواجه میشویم. دیدگاه هستیشناختی صدرا در این باره را میتوان در نظریة ارتباط واقعی میان اعمال و ملکات حسنه و سیئه با سرنوشت و صور اخروی یافت؛ بلکه عینیّت ثواب و عقاب اخروی با افعال حسن یا قبیح، گویای نوعی عینیّت داشتن صفت حسن و قبح است. از نظر معرفتشناختی، میزان دخالت هر یک از عقل و شرع در تشخیص و تمییز حسن و قبح بررسی میشود. در بحث عقل، تمایز نهادن میان عقل نظری و عملی؛ و در بحث شرع، نسبت حسن و قبح با احکام پنجگانة تکلیفی حائز اهمیت است. دین، هم در هدایت به سوی شناخت حسن و قبح برخی اعمال که عموم انسانها به سبب قصور عقل از تشخیص آن عاجزند، نقش ایفا میکند؛ و هم با الزام به تکالیف و اعمالی، قوّة تشخیص خیر و شرّ را در انسانها شکوفا میکند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دین؛ حسن و قبح عقلی؛ حسن و قبح شرعی؛ ملاصدرا | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Religion & Good and Evil of Deeds According to Mulla Sadra | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Hooshangi1؛ Ahmad Reza Ahmadi Darani2 | ||
| 1Assistant Professor at the Department of Philosophy and Kalam, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
| 2MA of Philosophy and Kalam, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The study and analyzing of the nature of good and evil in human and divine deeds and the role of religion in this connection was one of the important concern of islamic theologians. mutakallems treat of this subject from epistemological and ontological points of view. One important point being highly neglected, is the stance taken by islamic philosophers in this problem. Mulla Sadra as one of the most outstanding philosophers maintaines that religion plays an effective role in man's occupation of perfection and happyness. and in spite of scattered parts which he wrote about theory of good and evil, we ascribe to him a roughly consistent theory about good and evil. In this article, we seek to infere and reconstruct his theory about the role of religion in determining good and evil. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Religion, Rational good and evil, Religious good and evil, Mulla Sadra | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا (1313)، «رسائل اخرى لابنسینا»: هامش شرح الهدایة الاثیریة، تهران: بینا. همو (1326)، تسع رسائل فى الحکمة و الطبیعیات، قاهره: دار العرب، چاپ دوم. همو (1363)، المبدأ و المعاد، تهران: مؤسسة مطالعات اسلامى، چاپ اول. همو (1375)، الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه، چاپ اول، ج1. همو (1383)، منطق دانشنامة علائى، مقدمه و حواشى و تصحیح دکتر محمد معین و سید محمد مشکوة، همدان: دانشگاه بوعلى سینا، چاپ دوم. همو (1404- الف)، الشفاء (الطبیعیات)، قم: مکتبة آیة الله المرعشى، ج2. همو (1404- ب)، الشفاء (المنطق)، تحقیق سعید زاید، قم: مکتبة آیة الله المرعشى. همو (1400- ج)، رسائل ابنسینا، قم: انتشارات بیدار. همو (2007)، رسالة احوال النفس، پاریس: دار بیبلیون. ایجی، عضدالدین (1370)، المواقف، با شرح شریف جرجانی، قم: انتشارات شریف رضی، ج8. تفتازانی، سعدالدین (1409)، شرح المقاصد، قم: انتشارات شریف رضی، چاپ اول، ج4. حلّی، یوسف (1363)، انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، تحقیق نجمی زنجانی، قم: انتشارات رضی. همو (1371)، الجوهر النضید، تصحیح محسن بیدارفر، قم: انتشارات بیدار، چاپ پنجم. همو (1425)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، قم: مؤسسة نشر اسلامی، چاپ دهم. رازی، فخرالدین (1407)، المطالب العالیّة من العلم الإلهی، بیروت: دار الکتب العربیّة، ج3. همو (1986)، لباب الاشارات و التنبیهات، مقدمه و تحقیق دکتر احمد حجازى السقا، قاهره: مکتبة الکلیات الازهریة، چاپ اول. ریچلز، جیمز (1383)، «نسبیانگاری فرهنگی و شخصیانگاری اخلاقی»، ترجمة ایرج احمدی، نامة حکمت، سال دوم، ش3. سبزواری، ملاهادی (1360)، التعلیقات على الشواهد الربوبیة، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانى، مشهد: المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم. همو (1369)، شرح المنظومة، تصحیح و تعلیق آیت الله حسنزاده آملى و تحقیق و تقدیم مسعود طالبى، تهران: نشر ناب، چاپ اول، ج1. صادقی علیآبادی، مسعود (1383)، «نسبیتگرایی اخلاقی به مثابه موضعی معرفتشناختی: دیدگاه دیوید ونگ»، نامة حکمت، سال دوم، ش3. قوشچی، علاءالدین علی بن محمد (بیتا)، شرح تجرید العقائد، قم: منشورات رضی- بیدار- عزیزی. ملاصدرا (1354)، المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلالالدین آشتیانى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه. همو (1360- الف)، اسرار الآیات، مقدمه و تصحیح محمد خواجوى، تهران: انجمن حکمت و فلسفه. همو (1360- ب)، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانى، مشهد: المرکز الجامعى للنشر، چاپ دوم. همو (1361)، العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنى، تهران: انتشارات مولى. همو (1363)، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح محمد خواجوى، تهران: مؤسسة تحقیقات فرهنگى، چاپ اول. همو (1366)، تفسیر القرآن الکریم، تصحیح محمد خواجوی، قم: انتشارات بیدار، چاپ دوم، 7 مجلّد. همو (1375)، مجموعة رسائل فلسفى صدرالمتألهین، تحقیق و تصحیح حامد ناجى اصفهانى، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول. همو (1381)، کسر الاصنام الجاهلیة، مقدمه و تصحیح و تعلیق دکتر جهانگیرى، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، چاپ اول. همو (1422)، شرحالهدایة الاثیریة، تصحیح محمد مصطفى فولادکار، بیروت: مؤسسة التاریخ العربى، چاپ اول. همو (1981)، الحکمة المتعالیة فى الأسفار العقلیة الأربعة، بیروت: دار احیاء التراث، چاپ سوم، 9 مجلّد. همو (بیتا)، ایقاظ النائمین، مقدمه و تصحیح دکتر محسن مؤیدى، بیجا: انجمن اسلامى حکمت و فلسفه ایران. ملّایوسفی، مجید (1384)، «جان مکداول و واقعگرایی اخلاقی»، نامة حکمت، سال سوم، ش6. همو (1387)، «نیگل و عینیت ارزشهای اخلاقی»، نامة حکمت، سال ششم، ش11. میانداری، حسن (1386)، «نقد فلسفة اخلاق کانت از منظر واقعگرایی اخلاقی مکداول»، نامة حکمت، سال پنجم، ش10. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,549 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,350 |
||