دین و حسن و قبح افعال در اندیشه ملاصدرا

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه امام صادق (ع)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد فلسفه و کلام، دانشگاه امام صادق (ع)

چکیده

مسئلة الهی یا عقلی بودن حسن و قبح در کنار بررسی وجوه معناشناختی و هستی­شناختی آن­ها، از مسائل دیرپای علم کلام است. اما در کنار کلام، جریان عقلی اصیل فلسفی هم جسته و گریخته به این مسئله پرداخته است. در حکمت صدرایی، بر خلاف فلسفة مشاء، با نوعی رجوع به موضع عقلی عدلیه در این باره مواجه می­شویم.
دیدگاه هستی­شناختی صدرا در این باره را می­توان در نظریة ارتباط واقعی میان اعمال و ملکات حسنه و سیئه با سرنوشت و صور اخروی یافت؛ بلکه عینیّت ثواب و عقاب اخروی با افعال حسن یا قبیح، گویای نوعی عینیّت داشتن صفت حسن و قبح است. از نظر معرفت­شناختی، میزان دخالت هر یک از عقل و شرع در تشخیص و تمییز حسن و قبح بررسی می­شود. در بحث عقل، تمایز نهادن میان عقل نظری و عملی؛ و در بحث شرع، نسبت حسن و قبح با احکام پنج­گانة تکلیفی حائز اهمیت است. دین، هم در هدایت به سوی شناخت حسن و قبح برخی اعمال که عموم انسان­ها به سبب قصور عقل از تشخیص آن عاجزند، نقش ایفا می­کند؛ و هم با الزام به تکالیف و اعمالی، قوّة تشخیص خیر و شرّ را در انسان­ها شکوفا می­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Religion & Good and Evil of Deeds According to Mulla Sadra

نویسندگان [English]

  • hosein hooshangi 1
  • ahmadreza ahmadi darani 2

اصل مقاله

برای مشاهده اصل مقاله به صورت کامل، بر روی لینک "اصل مقاله" در بالای صفحه کلیک کنید

پژوهشنامه فلسفه دین (نامه حکمت)

دوره 8، شماره 1
بهار و تابستان 1389
صفحه 33-51

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار